KVALITET SOCIJALNE KOMPETENTNOSTI UČENIKA SA LAKOM INTELEKTUALNOM OMETENOŠĆU U ŠKOLSKOM OKRUŽENJU
Датум
2019
Наслов журнала
Журнал ISSN
Наслов волумена
Издавач
University of Belgrade - Faculty for Special Education and Rehabilitation, Belgrade
Апстракт
Poslednjih decenija fenomen socijalne kompetencije, naročito kod osoba s intelektualnom ometenošću, privlači pažnju brojnih istraživača. Usporen razvoj i ograničenja u socijalizaciji ovih osoba predstavljaju jednu od bazičnih karakteristika stanja intelektualne ometenosti. Cilj istraživanja jeste utvrđivanje razlika između učenika s lakom intelektualnom ometenošću i učenika tipičnog razvoja u odnosu na postignuća koja odražavaju nivo razvijenosti njihove socijalne kompetencije. Uzorkom je obuhvaćeno 50 učenika sa lakom intelektualnom ometenošću koji su činili eksperimentalnu grupu i 50 učenika tipičnog razvoja, koji su činili kontrolnu grupu. Obuhvaćeni su ispitanici oba pola, kalendarskog uzrasta od sedam do dvanaest godina (AS=9,80, SD=1,34). U istraživanju je korišćena Skala socijalnog ponašanja u školi (School Social Behavior Scale, Second Edition, Merrell, 2002). Rezultati su pokazali da učenici tipičnog razvoja ostvaruju statistički značajno viši opšti skor na Skali socijalne kompetencije (p=0,000), kao i na subskalama Odnosi sa vršnjacima, Upravljanje sopstvenim ponašanjem i Akademsko ponašanje (p=0,000). Većina (66%) učenika s lakom intelektualnom ometenošću ima prosečno razvijenu socijalnu kompetenciju, dok se većina (56%) učenika tipičnog razvoja grupiše u kategoriji visoko funkcionalnog ponašanja. Statistička značajnost odnosa pola i socijalne kompetencije utvrđena je samo u odnosu na veštine Upravljanja sopstvenim
ponašanjem (p=0,047), a u kontrolnoj grupi i u odnosu na ukupan skor na Skali (p=0,045), kao i na veštine u oblasti Akademskog ponašanja (p=0,026). Devojčice su bile bolje od dečaka u obe grupe. U odnosu na uzrast detektovana je statistički značajna razlika samo na subskali Odnosi sa vršnjacima (p=0,029). Stariji ispitanici u ekperimentalnoj grupi bili su bolji u interpersonalnim odnosima od mlađih.
Između ispitanika tipičnog razvoja različitih uzrasnih grupa nije utvrđena statistički značajna razlika u postignućima. Dobijeni rezultati potvrđuju važnost ove problematike u populaciji osoba sa intelektualnom ometenošću i nameću potrebu za daljim proučavanjem, kao i pružanjem podrške od najranijeg doba i primenu odgovarajućih programa intervencije.
Опис
Кључне речи
socijalna kompetencija, učenici, laka intelektualna ometenost, školsko okruženje